การขูดหินปูน เป็นการนำเครื่องมือทางทันตกรรมมากำจัดคราบหินปูนที่ฝังอยู่บริเวณซอกฟัน ให้หลุดออกไปด้วยการจี้หรือขูด ซึ่งจะมีวิธีการทำที่ไม่ยุ่งยากและใช้เวลาไม่นาน ขึ้นอยู่กับปริมาณของคราบหินปูนของแต่ละบุคคล

โรคปริทันต์ โรคเหงือกอักเสบ ขณะแปรงฟันจะมีเลือดออกตามไรฟัน มีกลิ่นปาก เหงือกร่น อาจทำให้ฟันโยกหรือห่างได้ สาเหตุของการเกิดโรคนี้ คือหินปูนหรือหินน้ำลาย ที่เกิดจากคราบจุลินทรีย์ คราบขี้ฟันที่สะสมจนเป็นแผ่นแข็งๆ โดยหินปูนส่วนมากจะอยู่ใต้เหงือกเป็นส่วนที่เราแปรงไม่ถึงจึงต้องพบทันตแพทย์เพื่อขูดหินปูนนั้นเอง

การขูดหินปูนสามารถช่วยลดกลิ่นปากได้ เนื่องจากการสะสมของเชื้อแบคทีเรียจากคราบหินปูน การที่หินปูนเริ่มเป็นแผ่นหนาติดตามซอกฟัน ใต้เหงือกนั้น ทำให้เราไม่สามารถแปรงออกเองได้จึงก่อให้เกิดกลิ่นปาก

การที่หินปูนสะสมจนเป็นคราบ เป็นแผ่นแข็งติดตามซอกฟัน ใต้เหงือกนั้น อาจทำให้เกิดฟันผุได้ โดยที่เราไม่รู้ตัวเพราะคราบแข็งของหินปูนได้ปิดบังฟันของเราอยู่ นอกจากฟันผุแล้วอาจทำให้กระดูกรอบฟันละลาย หรือฟันโยกตามมาด้วย

หากเราสามารถขูดหิน อย่างน้อยปีละ 1- 2 ครั้ง เราก็จะลดโอกาสเจ็บในการขูดหินปูนในแต่ละครั้ง การขูดหินปูนหากไม่ได้ขูดนานๆ หินปูนจะฝังตัวอยู่เยอะตามซอกฟันและใต้เหงือกตอนขูดหินปูนก็จะเจ็บมากเพราะคราบแข็งอยู่ลึกลงไปใต้เหงือก เพราะฉะนั้นทันตแพทย์จะแนะนำให้ขูดทุก 6 เดือน หากแปรงฟันได้ดีจะขูดหินปูนปีละครั้งก็ได้

ทุกคนสามารถลดความเสี่ยงที่จะเกิดหินปูนในช่องปากได้ โดยทำได้ง่ายดังต่อไปนี้

• แปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2ครั้ง หรือ หลังมื้ออาหาร เป็นสิ่งที่ทุกควรจำเป็นต้องทำและเป็นวิธีที่ง่ายที่สุด โดยบางครั้ง อาจใช้น้ำยาบ้วนปากที่มีส่วนผสมของ ฟลูออไรด์ เพื่อช่วยให้ลดโอกาสแบคทีเรียอีกด้วย
• ใช้ไหมขัดฟันซึ่งไหมขัดฟัน ช่วยขจัดเศษอาหารตามซอกฟันที่แปรงสีฟันไม่สามารถแปรงถึงได้ เพราะหากมีเศษอาหารติดอยู่ตามซอกปากและฟันจะทำให้เกิดเป็นคราบจุลินทรีย์ หรือคราบหินปูนสะสมในช่องปากได้
• งดสูบบุหรี่ หรือเครื่องดื่มประเภทคาเฟอีนที่เป็นสาเหตุของ อาการฟันเหลือง และ ก่อให้เกิดปลิ่นปากไม่พึงประสงค์

ไหมขัดฟัน (Dental Floss) ที่คนส่วนใหญ่คิดว่ามีไว้ใช้เมื่อเศษอาหารติด หรือไว้ใช้แทนไม้จิ้มฟันเท่านั้น แต่ที่จริงแล้วไหมขัดฟันเป็นอุปกรณ์ที่ใช้ทำความสะอาดฟันอย่างหนึ่งที่มีประโยชน์ เราสามารถใช้ไหมขัดฟันได้ทุกครั้ง ก่อนหรือหลังแปรงฟันเสร็จ เพื่อทำความสะอาดตอนซอกฟันให้ครบทุกซอกที่แปรงสีฟันของเราเข้าไม่ถึง การใช้ไหมขัดฟันเป็นประจำ ช่วยลดการเกิดหินปูน ลดโอกาสเกิดฟันผุได้