“คราบสีดำ” ที่ฟันเกิดจากอะไร?

ว่ากันด้วยเรื่องของ “คราบฟัน”

คราบฟัน คืออะไร?

คราบฟัน คือ คราบสีที่เกิดการเปลี่ยนสีสะสมบนพื้นผิวของฟัน เกิดจาก สิ่งที่รับประทานในชีวิตประจำวันของแต่ละบุคคล รวมถึงการดูแลสุขภาพช่องปากและฟัน โดยส่วนใหญ่มากจะพบในกลุ่มคนที่ชอบ การดื่ม ชา กาแฟ น้ำอัดลม ไวน์แดง หรือ สูบบุหรี่ โดยมากแล้วจะทำให้ ฟันมีคราบเหลือง คราบบนผิวฟันเหล่านี้ประกอบด้วย แคลเซียม คาร์บอน ทองแดง เหล็ก ไนโตรเจนออกซิเจน และ กำมะถัน 

สาเหตุที่ทำให้เกิดคราบดำ คราบเหลือง ที่ฟัน

เมื่อคุณดื่ม ชา หรือ กาแฟ ค่าความเป็น กรด ด่าง ( PH ) ในปากจะกลายเป็นกรดอ่อนๆ (โดยปกติควรจะไม่เป็นกรด) ทำให้เคลือบฟันบางลง และสีของ ชา กาแฟ ก็จะไปเกาะติดบนผิวฟัน ทำให้เกิดคราบสะสมเหล่านี้บนผิวฟัน คราบสีน้ำตาลเหล่านี้ เรามักจะสังเกตเห็นได้บนผิวฟันด้านใน

เมื่อแบคทีเรียก่อตัวขึ้นรอบ ๆ ขอบเหงือก จะสร้างชั้นคราบจุลินทรีย์ที่เป็นฟิล์มนุ่มเหนียวและไม่มีสี ซึ่งสามารถกำจัดออกได้ด้วยการแปรงฟันและไหมขัดฟัน ส่วนคราบจุลินทรีย์ที่ไม่ได้กำจัดออก จะแข็งขึ้นแล้วเปลี่ยนเป็นหินน้ำลายในเวลาต่อมา ซึ่งจะเกิดขึ้นได้ทั้งในฟันน้ำนมและฟันแท้ และการที่คราบหินปูนเปลี่ยนเป็นสีดำ แม้ในปัจจุบันจะยังไม่อาจทราบได้อย่างแน่ชัด แต่ส่วนนึงแล้วเป็นผลมาจากการเปื้อนสี

แต่ในบางการศึกษาเองก็พบว่าอาจจะสัมพันธ์กับการหายใจทางปาก และโรคที่เกี่ยวข้องกับทางเดินหายใจต่าง ๆ แทน โดยที่คราบหินปูนสีดำนี้เกิดได้ทั้งด้านหน้าและด้านหลังของฟัน ทั้งในฟันแท้และฟันน้ำนม ซึ่งต้องให้ผู้เชี่ยวชาญเป็นคนทำความสะอาดเพื่อกำจัดออกไป

คราบหินปูนสีดำนี้อันตรายไหม?

โดยทั่วไปแล้ว หากเป็นในกรณีที่แบคทีเรียบางชนิดในช่องปาก ทำปฏิกิริยากับน้ำลายที่มีธาตุเหล็กจากวิตามินธาตุเหล็กเสริม ไม่ก็อาหารที่มีธาตุเหล็กสูง จะไม่เป็นอันตราย แต่จะมีปัญหาในเรื่องของความสวยงามแทน

แต่กับในกรณีอื่น ๆ ทั้งคราบจุลินทรีย์และคราบหินปูนจะทำให้เกิดปัญหาเหงือกขึ้น โดยปัญหาเหงือกในระยะแรกสุดจะเรียกว่าเหงือกอักเสบ จากรายงานของ มหาวิทยาลัยขอนแก่นพบว่าผู้ใหญ่ในช่วงอายุ 35 ถึง 44 ปี ในประเทศไทย เป็นโรคปริทันต์อักเสบสูงถึงร้อยละ 37.60 จากจำนวนประชากรทั้งหมดในช่วงวัยเดียวกัน และในผู้สูงอายุ ที่อายุตั้งแต่ 60 ถึง 74 ปี พบมากถึงร้อยละ 84.20 จากจำนวนประชากรในช่วงวัยเดียวกันทั้งหมดที่ทำการตรวจสอบ และปัญหาเหงือกอักเสบที่ไม่ได้รับการรักษา ก็จะสามารถรุนแรงขึ้น จนกลายเป็นปริทันต์อักเสบได้ ซึ่งปัญหาเหงือกในรูปแบบนี้ จะรุนแรงจนทำให้ฟันของคนที่ประสบกับปัญหาดังกล่าวอยู่ โยกหรือหลุดออกไปในที่สุด

หินปูน vs คราบบนผิวฟัน แตกต่างกันยังไง?

คราบบนผิวฟัน แตกต่างจาก คราบหินปูน ตั้งแต่ บริเวณที่แสดงผลบนตัวฟัน คราบบนผิวฟัน เป็นคราบสีที่เกิดขึ้นอยู่บนผิวฟัน ต่างจากหินปูนที่มักจะขึ้นบริเวณซอกฟันก่อน ดังนั้นเมื่อเราไปขูดหินปูนแล้ว คราบเหล่านี้ก็ยังมีคราบสีเหลือง หรือคราบ น้ำตาล ที่อาจจะติดอยู่บนผิวฟันอยู่ได้

หินปูนคืออะไร >>>> https://casadentclinic.com/service/periodontal-therapy/

แก้ไขคราบหินปูนสีดำ ทำยังไงได้บ้าง?

หากพบว่าตัวเรานั้นมีคราบหินปูนสะสมบนฟัน ผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรมหรือทันตแพทย์สามารถช่วยจัดการได้ด้วยการขูดหินปูนและเกลารากฟัน โดยพวกเขาใช้เครื่องมือขูดหินปูนที่ทำจากสแตนเลส และการสั่นสะเทือนอัลตราโซนิก เพื่อกำจัดคราบหินปูนออกจากฟันและเหงือก รวมถึงเกลารากฟันให้เรียบ นั่นก็เพื่อทำให้แน่ใจว่าเหงือกของเราจะติดเข้าไปดังเดิมหลังการรักษา ซึ่งกระบวนการเหล่านี้ อาจจำเป็นจะต้องเข้าพบทันตแพทย์มากกว่าหนึ่งครั้ง แต่ทั้งนี้ ก็ขึ้นอยู่กับสภาพฟันและเหงือกของอีกด้วย

แน่นอนว่าการพยายามขูดหินปูนด้วยตนเองเป็นสิ่งที่ไม่สมควรทำเป็นอย่างมาก เนื่องจากมีความเป็นไปได้ที่เหงือกและฟันจะเกิดความเสียหายได้จากการกระทำของตัวเราเอง ทางที่ดีควรที่จะไปพบกับทันตแพทย์เพื่อทำการรักษา

อยากป้องกันคราบหินปูน ทำได้ง่าย ๆ ด้วยตัวคุณเอง

การหมั่นดูแลสุขภาพช่องปากให้ดี เป็นวิธีที่ดีที่สุดในการป้องกันการสะสมของคราบหินปูนบนฟันและซอกฟันของ ซึ่งทำได้ดังนี้

• แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง ให้เป็นกิจวัตร และต้องใช้เทคนิคการแปรงฟันที่ถูกต้องด้วย รวมถึงใช้ยาสีฟันลดการเกิดหินปูนที่ออกแบบมาเพื่อช่วยขจัดคราบจุลินทรีย์ให้ได้มากที่สุด
• ทำความสะอาดซอกฟันวันละครั้ง ใช้ไหมขัดฟันทำความสะอาดฟัน หรือใช้แปรงซอกฟันในการทำความสะอาดซอกฟัน และใต้ขอบเหงือกเพื่อขจัดสิ่งระคายเคือง
• หลังจากทานอาหารติดสี เช่น ชา กาแฟ ให้บ้วนน้ำตาม
• เข้าพบผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรมตามการนัดหมายตามปกติ เพื่อจะได้ระบุปัญหาตั้งแต่เนิ่น ๆ และทำการรักษา พร้อมทั้งกำจัดคราบจุลินทรีย์ก่อนที่จะกลายเป็นคราบหินปูน

นอกจากการรักษาด้วยวิธีข้างต้นแล้ว แนะนำให้ผู้ป่วยปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบางอย่างร่วมด้วย เช่น หลีกเลี่ยงการแปรงฟันที่รุนแรงเกินไป เลือกใช้แปรงสีฟันที่มีขนแปรงอ่อนนุ่ม ใช้เจลลดอาการเสียวฟัน รวมถึงแนะนำให้ผู้ป่วยมาพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันเป็นระยะ

แม้ว่าคราบหินปูนสีดำบนฟันจะไม่ใช่สิ่งที่น่าพิสมัยสักเท่าไร แต่ก็สามารถกำจัดได้ไม่ยาก และหากคิดว่าตัวเราเองมีคราบหินปูนสะสมอยู่บนฟัน ก็ให้ไปพบกับทันตแพทย์ทันที เพื่อสุขภาพช่องปากที่ดีของตัวเราต่อ ๆ ไปในอนาคตนั่นเอง

อย่าลืมแปรงฟันอย่างน้อยวันละ 2 ครั้ง เลือกใช้ผลิตภัณฑ์ดูแลช่องปาก และฟัน เช่น ยาสีฟัน น้ำยาบ้วนปาก ที่ช่วยลดปัญหาฟันสึก เพราะการแปรงฟันและบ้วนปากเป็นประจำจะช่วยกำจัดเศษอาหารที่เกาะบริเวณฟันออกไป

ควรไปพบทันตแพทย์เป็นประจำตามกำหนด หรือทุก ๆ 6 เดือน นัดตรวจฟันกับคุณหมอใจดี ที่นี่

คำถามถามที่พบบ่อย

Q : คราบสีดำที่ฟันคืออะไร ?

A : คราบสีที่เกิดการเปลี่ยนสีสะสมบนพื้นผิวของฟัน โดยส่วนใหญ่มากจะพบในกลุ่มคนที่ชอบ การดื่ม ชา กาแฟ น้ำอัดลม ไวน์แดง หรือ สูบบุหรี่

Q : ทำอย่างไรไม่ให้คราบสีดำติดที่ฟัน ?

A : หลังจากทานอาหารติดสี เช่น ชา กาแฟ ให้บ้วนน้ำตาม แปรงฟันวันละ 2 ครั้ง ให้เป็นกิจวัตร

Q : คราบสีดำที่ฟัน ขูดหินปูนออกได้ไหม ?

A : หากพบว่าตัวเรานั้นมีคราบหินปูนสะสมบนฟัน ผู้เชี่ยวชาญด้านทันตกรรมหรือทันตแพทย์สามารถช่วยจัดการได้ด้วยการขูดหินปูน 

บทความน่าสนใจ

CASA Dental Clinic